Katarakt Ameliyatı

Katarakt Tedavisi
Temmuz 29, 2020
Trifokal (Akıllı) Lensler
Temmuz 29, 2020

Katarakt nedir?

Katarakt gözümüzün içinde bulunan göz merceğinin saydamlığını kaybedip perdelenmesidir. Bunun sonucunda da görüntü ve ışık gözün içine geçemez. Görme netliği ve kalitesi düşer, görme puslanır.

Katarakt bir hastalık olmayıp, göz merceğinin ortalama 65-70 yıl olan ömrünü tamamlamasıdır. Yeterince yaşayan her birey katarakt olacaktır. Genetik yapımıza bağlı olarak bazı ailelerde katarakt daha erken yaşta görülebilir. Katarakt olan yani bozulan göz merceği artık görevini yapamaz.

Katarakt halk arasında bu duruma göze perde indi olarak bilinmektedir. Eski yıllarda katarakt ameliyatı başarısı düşük olduğundan göz iyice kapanana kadar beklenirken, günümüzde gelişen dikişsiz, lazerli yöntemlerle katarakt tedavisi çok daha erken dönemde yapılmaktadır. Hatta yeni yöntemler karataraktı göziçin de eriterek tedavi ettiğinden, geç kalınan sertleşmiş kataraktlarda başarı şansı düşmekte, göz içindeki kıymetli hücreler daha çok hasar görmektedir.

Katarakt Ameliyatı ile eritilen kataraktın yerine akıllı lens gibi suni göziçi mercekleri konularak hastanın gözlük kullanmadan net görmesi sağlanır. Katarakt Ameliyatı belli yaşa gelen her bireyde yapıldığından dünyada en çok yapılan ameliyattır. Ülkemizde bu yıl 500.00 katarakt ameliyatı yapılmıştır.

Katarakt Ameliyatı Ne Zaman Yapılmalı?

Katarakt ameliyatının ne zaman yapılacağı, göz cerrahının ve hastanın ortak kararlarına bağlıdır. Hastanın mesleği, beklentileri sosyokültürel seviyesi, görme gereksinimleri gibi faktörler önemlidir.

Örneğin bir pilotun görmesinde %10 düşüş olduğunda bile mesleğini güvenle icra etmesi zorlaşacağından kataraktı ameliyat edilmelidir. Buna karşın, ortalama bir bireyin katarakt nedeni ile rahatsızlık duymaya başlayacağı düzey görmenin %70 in altına inmesidir. Görme %60 düzeylerine geldiğinde artık televizyon alt yazıları okunamamakta ve hayat kalitesi etkilenmeye başlamaktadır.

Katarakt Ameliyatı

Kataraktın tek tedavisi cerrahidir. İstanbul ilinde katarakt cerrahisi konusunda deneyimli uzmanlardan birisi olan Prof. Dr. Ferda Çiftçi, hasta görme düzeyi %70’in altına indiğinde ameliyat önermektedir. Görme düzeyi yanında bazı katarakt türlerinde ve gözde ki bazı anatomik durumlarda katarakt ameliyatının geciktirilmesi, ameliyat risklerini arttırabilmekte cerrahiyi zorlaştırabilmektedir. Bu tür durumlarda katarakt ameliyatının görme %70 üzerinde iken bile yapılması gerekli olabilmektedir.

Ayrıca kataraktın göz içinde eritilmesi sırasında ortaya şok dalgaları çıkmaktadır. Yumuşak bir katarakt, yumuşak toprağın kazılması gibi kolay eritilmekte ve çok az şok dalgası oluşmaktadır. Geç kalınmış kataraktlarda, katarakt beton gibi sertleşir ve eritmek için çok daha yüksek enerji kullanılması gerekir. Yüksek enerji düzeyi daha fazla şok dalgası yaratır ve gözde ölünce yenilemeyen endotel hücrelerine zarar verir. Bunun sonucunda göz ameliyatta daha fazla zarar görür.

Diğer bir nokta da modern lens ölçüm cihazları ve katarakt ameliyatı cihazlarının, batılı yani erken kataraktlara göre geliştirilmiş olmasıdır. Çok ileri, geç kalınmış kataraktlar da bu modern cihazlar ölçüm yapamamakta, akıllı lens gibi teknolojilerin kullanılması zorlaşmakta ve ameliyat sonrası gözlük bağımlılığı ihtimali artmaktadır.

Sonuç olarak doğru ameliyat zamanlaması; görsel gereksinimler, görme düzeyi, gözün ve kataraktın özellikleri göz önüne alınarak belirlenir. Prof. Dr. Ferda Çiftçi, katarakt hastalarına bu bilgiler ışığında ameliyat planlaması yapmaktadır. Son yıllarda moda olan ve akıllı mercek denilen, trifokal mercekler kataraktı olmayan kişilerde yakın ve uzak gözlük kullanma ihtiyacından kurtulmak için uygulanabilmektedir buna refraktif katarakt cerrahisi denilir. Burada amaç lazer, LASİK ya da göz çizme olarak adlandırılan işlemlerin sağlayamadığı yakını ve uzağı gözlüksüz görmenin sağlanmasıdır.

Özellikle 50 yaş sonrası göz bozukluğu ya da yakın görme sorunu olan bireylerde gözlükten kurtulma konusunda en iyi alternatif, refraktif katarakt cerrahisi ve akıllı (trifokal) lenslerin yerleştirilmesidir.  İstanbul da katarakt ameliyatı ve akıllı lensler (trifokal) konulması konusunda tecrübeli cerrahlardan birisidir. Uyguladığı 12750 üzerinde katarakt ameliyatında 2500 civarında akıllı (trifokal) ve torik (astigmatlı) göz içi merceği yerleştirilmesi yapmıştır.

 

Katarakt Belirtileri

Temel belirti, iyi görememek ve görmede puslanmadır. Katarakt yavaş gelişir ve görmeyi yavaş yavaş bozar. Her iki gözde aynı hızla ilerlediğinde hasta görme bozulmasının farkına varmayabilir. Tek taraflı geliştiğinde hastanın fark etmesi daha kolaydır. Ayrıca katarakt gelişiminin erken dönemlerinde hastanın gözlük numarası hızlı değişebilir. Gözlüksüz daha iyi görür hale gelebilir. Ya da yakını gözlüksüz okumaya başlayabilir.

Gözün kataraktı bağlı miyoplaşması sonucu ortaya çıkan bu duruma hastalar genellikle sevinirler, yakını gözlüksüz okudukça mutlu olurlar. Ancak bu durum uzak görmedeki gözlükle düzletilemeyen görme azalmasının sonucudur. Görme azaldığında araç kullanmak, merdiven inmek, yolda yürümek gittikçe tehlikeli hale gelir. Görme belli düzeyin altına indiğinde, bireyin düşme ve kalça kırığı riski artar. Bu sebeplerle görme düzeyi %70’in altına indiğinde kataraktın ameliyatla temizlenerek yerine yeni mercek takılması gereklidir. Bu sayede birey yeniden eski %100 görme düzeyine ulaşabilir.

Görme bulanmasına ve puslanmasına ek olarak, katarakt ışıklardan rahatsız olmaya, kamaşmaya, çift görmeye sebep olabilir. %0 yaş üzerindeki her insan yılda bir kez göz muayenesi olarak katarakt açısından gözlerini kontrol ettirmelidir.

Katarakt Ameliyatsız Tedavi Edilir mi?

Kataraktın günümüzdeki tek tedavisi cerrahidir. Ameliyatsız katarakt tedavisi yoktur. Bozulan göz merceği saydamlığını kaybetmiştir ve bunu düzeltebilecek bir ilaç henüz yoktur. Doğal tedaviler, alternatif tıp yöntemleri katarakt tedavisinde hastayı oyalamaktan başka bir işe yaramazlar. Sonuçta bir hastalık değil, yaşlanmaya bağlı olarak işe yaramayan, bozulmuş bir göz merceği söz konusudur. Tek çare bu merceğin yenisi ile değiştirilmesidir. Alternatif tıp yöntemleri, bitkisel ilaçlar, doğal tedaviler ya da ilaçlar oluşmuş kataraktı düzeltemeyecekleri gibi, başlamış olan kataraktın ilerlemesini de durduramazlar. Katarakt ameliyatı olmazsam ne olur? sorusunun cevabı da görmenin kaybedilmesidir.

Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Katarakt tedavisi kataraktlı merceğin alınarak yerine yenisinin yerleştirildiği ameliyatla yapılır. Kataraktlı merceğin eritilerek gözden emilmesi işlemine fako ya da gerçek adı ile fakoemülsifikasyon yöntemi denilir. Halk arasında dikişsiz lazerle katarakt ameliyatı olarak bilinen bu yöntem günümüzdeki en gelişmiş katarakt ameliyatı yöntemidir. Göze 2.2 mm lik bir kesiden sokulan fako cihazının ucu, yarattığı ultrasonik titreşimlerle merceği eritirken, bir yandan göze sıvı pompalamakta ve diğer bir delikten de emmektedir bu şekilde, gözdeki merceğin içi temizlenir ve kalan dış zarın içine yeni bir suni lens yerleştirilir.

Fako Yöntemi ile Katarakt Ameliyatı

FAKO yöntemi ile katarakt ameliyatı

Son dört beş yıldır uygulanan ve bıçaksız katarakt ameliyatı denilen femto laser destekli katarakt cerrahisi ise tam yeni bir yöntem olmayıp, normal fako ameliyatının, ilk iki basamağının bir başka lazer sistemi ile yapılıp, fako yöntemine ameliyatının üçüncü basamağından başlandığı yöntemdir.

Prof. Dr. Ferda Çiftçi uyguladığı 900 üzerinde femto lazer destekli bıçaksız katarakt ameliyatı ile ülkemizde bu yöntemi en çok uygulayan cerrahların başında gelmektedir.

Başarılı katarakt ameliyatı için neler gerekir?

Katarakt ameliyatı, yüksek güvenlik ve başarı taşımasına rağmen, tıpta uygulanan tüm ameliyatlardan daha karmaşıktır ve daha zor öğrenilir.

Cerrah göz içerisinde çok güçlü parçalayıcı etkisi olan cihazı 2mmlik bir boşlukta ne arka zara ne de öndeki kornea tabakasına zarar vermeden iki eli ile kullanırken, bir ayağı mikroskobu bir ayağı fako cihazını kumanda etmektedir. Cerrah mikroskoptan gördüğü üç boyutlu görüntü ile ellerini koordine ederken, iki ayağını da mikroskopu ve fako cihazını kumanda etmekte kullanmakta, bu arada fako cihazından gelen sesleri dinleyerek vakum ve eritme miktarını ayarlamaktadır.

Sonuç olarak, cerrahın iki eli, iki gözü, iki ayağı, iki kulağı, mikroskop altında görülen gözün başarı ile ameliyat edilebilmesi için koordinasyon içinde çalışmak zorundadır. Bu sebepten dolayı katarak ameliyatı tıptaki cerrahiler içinde en zor öğrenilen ve en çok tecrübe gerektiren ameliyatlardan birisidir. Cerrahın tecrübesi ve becerisi dışında kullanılan cihazların göz içine verilen koruyucu ilaçların ve göze yerleştirilen merceğin de kalitesi bu ameliyatın başarısını önemli ölçüde etkilemektedir.

Katarakt Ameliyatı

Bir diğer önemli noktada ameliyat sırasında göz içi hasar görmesini engellemek için kullanılan viskoelastik maddelerdir. Maliyeti yüksek olan bu maddelerin az kullanılması ameliyattan 5-10 sene sonra kornea bozulmasına ve hatta kornea nakli ihtiyacına yol açabilmektedir.

Prof. Dr. Ferda Çiftçi katarakt ameliyatlarında Alcon firması, ABD üretimi Viscoat ve Provisc viscoleastikleri kullanmaktadır. Bunlara ek olarak ameliyathanenin sterilitesi, kullanılan malzemenin tek kullanımlık olması enfeksiyon riskini düşürmek için gereklidir.

Unutulmalıdır ki, bir insanın kalan ömrünce iyi görmesi, bu 15 dakika süren ve toplumda çok da önemsenmeyen bu katarakt ameliyatının doğru planlanması, kaliteli malzeme ve lens kullanılmasına ve ameliyatı yapan cerrahın tecrübesine bağlıdır.

Katarakt ameliyatı neden yapılır?

Tek cevabı vardır, bozulan görmeyi düzeltmek. Katarakt bireyin gözündeki merceğinin yaşlanarak buzlu cam yada perde haline gelmesidir. Yapılması gereken bu merceğin yenisi ile değiştirmektir. Bu amaçla birçok farklı mercek vardır. Önemli olan tecrübeli bir cerrahın hastanın gözüne hangi merceğin uygun olduğunu seçmesi ve bu amaçla kaliteli bir göziçi lensi yerleştirmesidir.

Görmenin bozulduğunu hastalar bazen anlayamamaktadır. Görme keskinliğinin ölçümü göz doktorunuz tarafından yapılır ve bazı istisnalar hariç gözlükle görmeniz %70 den daha kötü ise ve bunun sebebi katarakt ise ameliyat önerilir. Bazı durumlarda hastanın göz bulguları daha iyi gören gözlerde de ameliyat önerilmesine sebep olabilir.

Katarakt ameliyatı ikinci olarak, 50 yaş üzeri gözlük kullanan bireylerde, gözlükten kurtulmak için yapılabilir. Gençlerde lazer ile gözlüklerden kurtulmak mümkünken, elli yaş sonrası zaten katarakt ameliyatı ufukta göründüğünden ve trifokal (akıllı) lensler lazerin sağlayamadığı hem uzakta hem de yakın / okumada gözlüksüz görmeyi sağlayabildiğinden, lazerin yerine saydam lens çıkarılması denen ama aslında erken uygulanan standart bir katarakt ameliyatı olan işlem tercih edilir. Hastanın merceği eritilerek çıkartılır ve gözüne numarası gözlüksüzlüğe göre ayarlanmış göziçi lensi takılır.

Katarakt ameliyatı planlaması nasıldır?

Katarakt ameliyatı kararı verildiğinde, detaylı göz muayenesi tamamlandıktan sonra, gözün önündeki saat camı şeklindeki kornea tabakasının gücü ve gözün uzunluğu lazerle çalışan modern cihazlarla ölçülerek ameliyatta göze yerleştirilecek lensin numarası karmaşık matematik formüller ile belirlenir. Bu aşamada cerrahın bilgisi ve teknik donanımı, ameliyat sonrasında gözlük ihtiyacı olmadan net görme sağlanmasında çok çok önemlidir. Göz muayenesi ve yapılan lens ölçümü sonucunda ortaya çıkan veriler, hastayı hangi tür lenslerin uygun olduğunu ve hangi tür ameliyatların yapılabileceğini belirler.

Katarakt Ameliyatında Lens Seçimi

Günümüzde akıllı lens denilen çok odaklı lensler, tek odaklı lensler, astigmat düzelten torik lensler, EDOF lensler gibi pek çok değişik seçenek vardır. Bu seçenekleri içinde hastaya en uygun olanın seçilmesi, uzun dönemde başarılı, sorunsuz, net görüş sağlayan, en önemlisi de hastanın beklentilerinin tam olarak karşılandığı bir cerrahi için çok önemlidir.

Lens seçimi yapıldıktan sonra ameliyat günü belirlenir ameliyat öncesinde kullanılacak damlalar hastaya anlatılır, hastanın kullandığı şeker tansiyon kalp ilaçları değerlendirilir gerekirse kan sulandırıcılar bir iki gün süreyle kesilir. Hastanın ameliyat günü belirtilen saatte hastaneye başvurması önerilir.

Katarak ameliyatlarından ne tür lensler kullanılır?

Katarakt nedeniyle bozularak gözden alınan göz merceği yerine konulacak olan lens görüntünün retina yani ağ tabaka üzerine odaklanarak net bir görüntü oluşmasını sağlamaktadır.

Göz içine konulan lensin numarası ne kadar hassas belirlenirse ameliyat sonrasında gözlük ihtiyacını ortaya çıkma ihtimali kadar azalır. Prof. Dr. Ferda Çiftçi bu amaçla, uluslararası alanda araştırmalarını da yayınlamış olduğu Zeiss IOLMaster 700 cihazını tercih etmektedir. Günümüzde kullanılan modern göz içi lenslerini temelde dört gruba ayırabiliriz.

1- Birinci grupta standart lensler olarak adlandırılan tek odaklı lensler bulunur. Bu lensler, uzağa odaklı şekilde ayarlandıklarında uzak mesafeyi gözlüksüz ya da çok düşük numara da bir gözlükle net gösterirler ancak yakın görme yani okuma mesafesi için hastanın gözlük takması şarttır.

2- İkinci grupta torik yani astigmat düzeltici tek odaklı lensler yer alır. Bu lensler yukarıdaki standart lenslerden farklı olarak hastanın uzaktaki astigmatını da düzeltirler. Tek odaklı torik lens konulan hastalar, uzakta astigmatlarından da kurtulsalarda, yakını görmek için yakın gözlüğü takmak zorunda kalırlar.

3- Üçüncü grupta akıllı lens olarak da adlandırılan trifokal lensler yer alırlar. Bu lensler aslında birleştirilmiş üç lens gibi düşünülebilirler. Birinci lens uzakları, ikinci lens bilgisayar telefon mesafesini, üçüncü lens de okuma mesafesini odaklayarak net gösterir. Bu sayede, akıllı trifokal lens takılan hastalar, uzakta, bilgisayar mesafesinde ve yakında gözlük kullanmadan net görme şansına sahip olurlar.

4- Dördüncü grupta ise akıllı yani trifokal lenslerin, gözünde astigmatı olan hastaları takılan torik modelleri yer almaktadır. Astigmatı olan hastalarda bu lensler hem astigmatı düzeltmekte hem de yakın orta ve uzak mesafede gözlüksüz görmeyi sağlamaktadırlar.

Özellikle astigmatlı lensler, akıllı lensler ve astigmatlı akıllı lensler konusunda en tecrübeli cerrahlarından birisiyim. Bu tür lensleri sık uygulamak ve bu konuda tecrübeli olmak yanında, ulusal ve uluslararası düzeyde bu lensler hakkında bilimsel çalışmaları ve diğer göz doktorlarına verdiği eğitimler mevcuttur.

 

Katarakt ameliyatı ne kadar sürer?

Problemsiz bir gözde, tecrübeli bir cerrah bu ameliyatı 15 dakika kadar bir sürede bitirebilir. Ancak süre her şey demek değildir, çok karmaşık ve tecrübe isteyen bir ameliyat olduğundan, bazen acele etmemek gerekir. Büyümeyen göz bebekleri, hasta uyumunun kötü olması, cihaz arızaları gibi durumlarda ameliyat uzayabilmektedir.

Unutmayın ki, bir uçağın inişi birkaç saniye sürer ama bu süre pilotların çok yüksek konsantrasyonuna ve her şeyin iyi gitmesine ihtiyaç gösteren hata kabul etmeyen bir aşamadır. Süre kısa olsa da katarakt ameliyatı tüm dallardaki ameliyatlar içinde, stresin en yoğun olduğu ve doktorun tam konsantrasyonuna ihtiyaç gösteren, zor öğrenilen bir cerrahidir.

Doktorun iki gözü mikroskoptan bakarken iki eli gözün içinde parçalayıcı bir cihazla çalışmakta, bir ayağı cihazı kumanda ederken diğer ayağı mikroskopu ayarlamaktadır. Bu arada da iki kulağı kullandığı fako cihazının vakum ve parçalama değerlerini belirten seslerini dinlemektedir. Kısaca katarakt ameliyatı cerrahın iki elinin, iki gözünün, iki ayağının ve iki kulağının cihazla uyum halinde çalıştığı çok yoğun bir 10-15 dakikadır.

Katarakt ameliyatına karar verirken nelere dikkat etmek gerekir?

Başarılı bir katarakt ameliyatı olmak ve riskleri minimuma indirmek için tecrübeli bir cerraha, ameliyat öncesinde titizlikle yapılmış lens numarası ölçümlerine, iyi donanımlı bir ameliyathaneye, maliyetini önemsemeden gözün içerisinde hasar oluşmasını engelleyecek ilaçların yeterli miktarda kullanılmasına ve kaliteli bir lens yerleştirilmesine ihtiyaç vardır.

Hastaların doktorlarına sorması gereken konular arasında hangi tür lensin kullanılacağı, bu lensin hangi ülkede üretildiği, FDA onayı olup olmadığı, ameliyatın hangi cihazda yapılacağı, göz içine verilecek koruyucu maddelerin hangi ülkelerden geldiğini gibi temel konular olmalıdır.

En tecrübeli merkezlerde bile katarak ameliyatının belli riskleri vardır. Bu ameliyatın hiçbir riski yoktur 10 dakika da biter, her zaman her şey mükemmel olur, hiç ücret ödemek gerekmez gibi söylemler hastada her zaman şüphe uyandırmalıdır.

Unutulmamalıdır ki katarak ameliyatı gözün ana parçasının değiştirildiği çok ciddi bir ameliyattır.

Ameliyatın başarılı olmaması durumunda, hasta görme yetkisini kaybedebilir.

Katarakt ameliyatı fiyatları

Başarılı, ömür boyu net görmeni sağlayacak bir göz ameliyatının bedeli parayla ölçülemez. Ancak, tüm dünyada onay almış Amerika Birleşik Devletleri ya da Avrupa’da üretilmiş kaliteli ameliyat cihazları, kaliteli ölçüm cihazları ve üstün kaliteli merceklerle yapılacak ameliyatların kaçınılmaz olarak bir bedeli olacaktır. Bu bedel en kaliteli mercekler ve en tecrübeli göz doktorlarından bile bir ya da iki diş protezi bedeline ulaşmamaktadır. Bu nedenle hastalarımızın katarak ameliyatına karar verirken ücreti değil, kalite ve tecrübeyi ön planda tutmaları gerekmektedir. İstanbul da katarak ameliyatları ücretleri, akıllı lens fiyatları konusunda bilgi almak istediğinizde hiç çekinmeden bizi arayabilirsiniz.

Katarakt ameliyatı riskli midir ?

Bu sorunun cevabı hem evet hem hayırdır.

Evet risklidir! Çünkü sağlıkla ilgili hiçbir durumda bir garanti yoktur ve her an beklenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Ancak cerrahın tecrübesi, hastanenin temizliği ve cihaz kapasitesi, kullanılan malzemenin tek kullanımlık ve kaliteli olması, maliyet düşünülerek malzeme ve ilaçlardan tasarruf edilmeye çalışılmaması sayesinde bu riskler çok azaltılabilir. Ancak bu şartların hepsi ciddi maliyeti de beraberinde getirmektedir. Hiç fark talep etmeden yada çok düşük fiyatlarla bir günde 40-50 hasta yapan merkezlerde bu kalite şartlarının yerine getirilmesi mümkün değildir.

Hayır riskli değildir! Yeterince yaşayan her birey katarakt ameliyatı olmak zorundadır. Çünkü dünya da en çok yapılan (ülkemizde her sene 500.000, ABD de senede 3.000.000) ve sonuçları en başarılı olan ameliyattır. Sorunsuz bir ameliyat, iyi bir lens ile başka hastalığı olmayan gözler, 70-80 yaşlarında 18 yaşındaki kişilerle aynı görmeye kavuşmaktadırlar. Bu nedenle yukarıda belirtildiği gibi gerekli şartlara dikkat edilir, tecrübeli bir cerraha gidilir ve hayat boyu görmenin bu ameliyata bağlı olduğu düşünülerek bir miktar maliyet göze alınırsa riskler büyük ölçüde azalmaktadır.

Katarakt ameliyatı sonrası batma olur Mu?

Katarakt ameliyatı, gözün merkezindeki önemli bir doku olan göz merceğinizin eritilerek alındığı ve yerine plastik bir göziçi lensinin yerleştirildiği ciddi bir ameliyattır. Günümüz teknolojisi ile riskleri çok azalmış olsa da sorunsuz bir katarakt ameliyatı için tecrübeli bir cerraha, çok temiz bir ameliyathaneye, kesinlikle tek kullanımlık ve kaliteli malzemeler ile güvenilir bir göziçi merceğine ihtiyaç vardır. Bütün bu faktörler bir araya geldiğinde katarakt ameliyatı sonrasında fazla bir batma hissi beklenmez. Ancak bu durumun birkaç istisnası vardır.

  • İlk olarak ameliyat için göz içine girilen kesi yerleri iyileşene kadar ilk gece ve ertesi gün bir miktar batma olabilir.
  • İkinci olarak göz kuruluğu olan bireylerde ve özellikle iç Anadolu gibi kara iklimi ve kuru havası olan bölgeler de ameliyat sonrası, gözyaşı damlaları kullanımına ihtiyaç duyulan batmalar olabilir.
  • Üçüncü olarak bazı hassas gözlerde ameliyat sonrası kullanıma damlaların tahrişi ya da alerjisine bağlı olarak batma ortaya çıkabilir. Dördüncü bir sebep, ameliyatta oluşan bazı komplikasyonlar olabilir.
  • Son olarak, çok nadiren ameliyat sonrası zaten hepimizin vücudunda bulunan ve uyku halinde olan uçuk virüsü (herpes simplex) aktive olarak batma hissi yaratabilir.

Ameliyat sonrası batma hissetmeniz durumunda doktorunuz sizi çağırarak bir kontrol etmeyi isteyebilir ve ciddi bir sorun yoksa genellikle göz yaşı damlaları önerir. Nadiren yaşansa da hastayı rahatsız eden bir durum olan batma problemi için doktorunuza ulaşmaktan çekinmeyiniz.

Katarakt ameliyat sonrası iyileşme süresi ne kadardır?

Göz merceğinizin eritilmesi ve yerine yeni bir mercek yerleştirilmesi ile yapılan ve önemli bir ameliyat olan katarakt ameliyatı sonrasında iyileşme süresi, kataraktınızın sertliğine ve buna bağlı olarak kullanılan enerji miktarına, ameliyatta kullanılan göz koruyucu ilaçların kalitesine, cerrahın tecrübesine bağlıdır. Komplikasyonsuz yani sorunsuz geçen bir ameliyat sonrasında ilk gece hariç batma ve ağrı gibi problemler beklenmez. Görme ilk birkaç gün bulanık olabilir, ancak her gün iyiye giderek genellikle 3-5 günlerde netleşmeye başlar. Görmenin en net hale gelmesi 1 ay kadar süre alabilir.

Anatomik olarak iyileşme yani yara yerlerinin kapanması, rahat hareket edebilme, eğilme, banyo yapma gibi fonksiyonlar açısından genellikle göz 1. haftada iyileşmiş kabul edilerek hastaya her şey serbest bırakılır. Sonuç olarak katarakt ameliyatı sonrası iyileşme genellikle 1 hafta civarında tamamlanır, ama gözlük ayarlaması için numaranı sabitlendiği 1. aya kadar beklenir.

Katarakt ameliyatı sonrası problemler neledir?

Katarakt ameliyatı gözün en ciddi ameliyatlarından birisidir ve düşük de olsa görmeyi kaybetme riski vardır. Bu risk, maliyet düşünülerek ucuz malzeme kullanılan, aynı malzemenin değiştirilmeden birçok hastaya uygulandığı, göz koruyucu ilaçlardan tasarruf edilmeye çalışılan ve kalitesiz göziçi merceği kullanılan merkezlerde daha yüksektir.

Yaşanabilecek problemlerden en önemlileri ameliyat sırasında ortaya çıkabilen kanamalardır. Çok nadir olsalar da bazı durumlarda doktorun elinden fazla bir şey gelmeden göz kaybedilebilir. Özellikle hipertansiyonu olan şişman bireylerde bu risk daha fazladır. İkinci önemli problem enfeksiyonlardır.

Temizliğe dikkat eden ve tek kullanımlık FDA onaylı malzeme kullanan merkezlerde, göz içi antibiyotiklerinde yardımı ile bu risk en aza indirilir. Kataraktın göz içine düşmesi, göziçi merceğinin yerleştirilmesinde zorluklar, son teknoloji cihazların kullanılmaması nedeniyle yaşana mercek numara hataları gibi birçok önlenebilir problem de katarakt ameliyatı sırasında ortaya çıkabilir.

Bu problemleri yaşamamak için yapılması gereken, her önemli işte olduğu gibi maliyete göre değil, doktorun tecrübesine, hastanenin şartlarına ve kullanılan malzemenin kalitesine göre karar vermektir. Unutulmamalıdır ki birey kalan hayatı boyunca görmesi bu ameliyatın başarısına bağlıdır ve kaliteli ithal malzemelerin bir maliyeti vardır. Çok ucuza ameliyat yapan merkezlerin bu tür kaliteli malzeme kullanması, malzemeleri tek kullanımlık tercih etmesi ve kaliteli göziçi mercekler kullanması mümkün değildir.

 

Katarakt Ameliyatı Sonrası

Katarakt ameliyatında bozulan göz merceği eritilerek alınır. Bu amaçla kullanılan fako cihazı kataraktı şok dalgaları ile eritir.

Katarakt ne kadar sertse o kadar çok şok dalgası ortaya çıkar. Kornea, yani gözün önündeki saat camı gibi şeffaf tabakanın iç yüzeyinde bu tabakayı şeffaf tutmayı sağlayan endotel hücreleri bulunur. Bu hücrelerin bir kısmı ameliyatta kataraktı eriten fako cihazının şok dalgalarından etkilenerek ölürler. Bunun sonucunda kornea da sıvı birikmesi ödem ve bulanık görme olur.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Ödem

Kendini yenileyemeyen bu hücrelerin kalanları fazladan çalışarak ve boşlukları doldurarak bu ödemi giderirler.

Endotel hücrelerinin çok fazla sayıda kaybı olursa, ödem kalıcı olur ve görme kalıcı olarak bozulurken göz ağrılı hale gelebilir.

Bu durumun tedavisi halk arasında göz nakli olarak bilinen, kornea nakli iledir. Bu ciddi bir ameliyattır, nakil sonrasında da görme çok iyi olmayabilir. Bu nedenle kornea endotel hücrelerinin ameliyatta korunması bu durumlara düşmemek için çok önemlidir.

Korneanın katarakt ameliyatında bozulmasının önüne geçmek için, ameliyatın kataraktın olgunlaşması beklemeden erken yapılması, tecrübeli bir cerrahın ameliyatı yapması, yeni nesil akıllı fako cihazlarının kullanılması, ameliyatta endotel hücrelerini koruyan ancak pahalı olan viskoelastiklerin yeterince ve iyi kalite olanlarının kullanılması gereklidir. Maliyeti önde tutarak, ucuz malzemeler ya da viskoleslatikler ile yapılan ameliyatlarda bu risk çok artmaktadır.

Hastalar iyi kalite lens yanında kullanılan diğer malzemelere de dikkat etmelidir. Prof. Dr. Ferda Çiftçi, 15000 üzerinde ameliyat tecrübesine ek olarak tüm cerrahilerinde orijinal ABD üretimi viskoelastikler, yeni nesil akıllı fako cihazları kullanarak, ameliyatta korneanın en iyi şekilde korunmasını sağlamaktadır.

Katarakt ameliyatı sonrası görme ne zaman düzelir ?

Katarakt ameliyatının ilk saatlerinde bulanık görme olması normaldir. Ameliyatta kullanılan ilaçlar ve ışıklar nedeni ile ilk birkaç saat görme bulanıktır. Daha sonra bir miktar kornea ödemi oluşur, buda bir iki gün görme bulanıklığı yapabilir.

Çok sert bir katarakt değilse, üçüncü günden itibaren görmenin netleşmeye başlaması beklenir. Birinci haftada artık görmenin netleşmesi beklenir. Ancak bu dönemde tam oturmayan gözlük numarası nedeniyle hasta hala bulanık hissedebilir, muayenede deneme camları ile iyi görüyorsa bir sorun yok demektir.

Birinci ayın sonunda artık sorunsuz bir göz, son görme düzeyine ulaşmış olmalıdır. Eğer hala ölçülen görme istenilen düzeyde değilse, problem varlığı araştırılmalıdır.

Unutulmaması gerek bir noktada net görme kavramının göreceliği olduğudur. Bazı bireyler %10 görürken iyi görüyorum derken bazı bireyler %100 görürken bile bulanıklıktan şikayet ederler. O nedenle görmenin net olup olmadığı muayene sırasında ölçülen gerçek görme keskinliğinin sonucuna göre söylenir.

Katarakt ameliyatı sonrası batma ?

Batma hissi genellikle gözün dış yüzeyinin tahrişi ya da kuruması ile oluşur. Katarakt ameliyatın sonrasında kullanılan damlalar bazı hastalarda alerji, bazı hastalarda tahriş yaparak batmaya sebep olabilirler. Ayrıca hastada kuru göz hastalığı varsa, ameliyat öncesinde çok hissedilmese de bu damlalar ve ameliyata bağlı olarak batma oluşabilir. Bu durumda önce doktorunuza kontrol yaptırmalısınız. Eğer bir problem yoksa gözü ıslatan suni göz yaşı damlalar başlanarak kuruluğun önüne geçilmelidir.

Özellikle iç Anadolu gibi kuru iklime sahip coğrafyalarda hastalarının büyük kısmında batma problemi ameliyat olsun olmasın çok sık karşılaşılmaktadır. Damlalara rağmen geçmeyen batmalarda daha ileri tedavi yöntemleri vardır.

Katarakt ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmeli ?

İlk olarak ve belki de en önemlisi gözü ovuşturmak, çok sıkarak kapamak ve kuvvetli ıkınmakdan kaçınılmalıdır. Yüz yıkama ve banyo 4-5 gün yapılmamalıdır. İlk hafta secde etmekten kaçınılmalı, namaz kılınıyorsa oturarak kılınmalıdır. Ayrıca doktorunuzun önerdiği damlalar aksatılmadan kullanılmalıdır.

Katarakt ameliyatı sonrası gözlük kullanmak gerekir mi ?

Gerekebilir. İlk olarak uzak yani mesela televizyon seyretmekten bahsedelim. Katarakt ameliyatında konulacak mercekler için ölçümler ameliyat öncesinde çeşitli aletlerle yapılır. Kliniğimizde en hassas ölçüm cihaz olan Zeiss IOLMaster 700 ile bu ölçümleri alıyoruz.

Ancak ölçümler ne kadar hassas olursa olsun bunlar matematiksel ölçümlerdir. İnsan biyolojisi her zaman matematikle uyuşmaz. Her hasta iyileşirken cevabı farklı olabilir. Bu nedenle çoğu hastada sıfıra yakın ama +0.50 ile -0.50 aralığında sonuçlara ulaşılır. Bu değerler için hastanın gözlük takması gerekmez.

Astigmatı olan hastalarda normal mercekler kullanılırsa yukarıdaki değerlere ulaşılsa bile astigmat kalacağı için hasta gözlük takmak zorunda kalır. Bu nedenle astigmatı olan hastalara Torik denilen astigmat düzelten mercekler kullanılmalıdır. Prof. Dr. Ferda Çiftçi bu lensler konusunda ülkemizin önde gelen cerrahlarından olup, bu konuda her yıl çok sayıda konuşma yapıp konferans vermekte, meslektaşlarını eğitmektedir.

Son olarak uzak gözlüksüz hale gelse bile normal mercek kullanılan hastalarda, yakın görmek yani yazı okumaka için okuma gözlüğü takmak zorunludur. Bunun çözümü de akıllı lens denilen, aslında akıllı olmayıp, üç odaklı olan merceklerdir. Bu mercekler kullanıldığında yakın gözlüksüz görülür hale gelir. Astigmatı olan hastalarda bu merceklerin torik modelleri kullanılmalıdır.